Rijst is voor veel Nederlanders iets wat hooguit een of twee keer per week gegeten word. Wat veel mensen zich niet realiseren, is dat rijst op veel plekken in de wereld, bijvoorbeeld in Azië, tot wel 3 maal per dag, iedere dag gegeten word.
Juist daarom is het ook zo tegenstrijdig dat er tegenwoordig vaak gezegd word rijst te vermijden als je probeert af te slanken. Kijk eens naar de mensen in landen als China, Thailand of Vietnam. Zijn deze mensen dik? Nee!
Natuurlijk is daar met de influx van rijkdom en westerse leefwijze in Azië met name de laatste twintig jaar wel verandering ingekomen. De mensen eten steeds minder hun traditionele dieet gebaseerd op rijst, en het resultaat is duidelijk te zien in de obesitas statistieken.
Afijn, genoeg over Azië. Mijn punt is, rijst is gezond! En er zijn zoveel verschillende soorten uit alle hoeken van onze mooie wereld dat je elke dag een andere soort kan eten. Hier zijn 16 verschillende soorten rijst op een rijtje.
1. Witte Rijst
Witte rijst is eigenlijk de verzamelnaam voor alle soorten rijst die geslepen en ontdaan zijn van hun schil, zemelen en kiem. Dit proces ontneemt helaas ook vele voedingstoffen uit de rijst, waardoor vaak gezegd word dat witte rijst minder gezond is als bijvoorbeeld zilvervliesrijst.
Sommige witte rijst word daarom verrijkt met voedingstoffen als vitamine B1, B3 en ijzer. Witte rijst werd in Azië populair halverwege de 19e eeuw voornamelijk vanwege het mooie witte uiterlijk. In Azië word de kleur wit beschouwd als gezonder en beter. In de Thaise taal, is het woord voor witte rijst dan ook ‘prachtige rijst’.
2. Zilvervlies Rijst
Zilvervlies rijst word ook wel volkoren rijst of bruine rijst genoemd. In tegenstelling tot witte rijst zit de schil, zemelen en kiem bij deze rijstsoort nog om de korrel. Dit betekent dat de rijstkorrel veel donkerder van kleur is, en dat deze rijstsoort langer moet koken dan bijvoorbeeld witte rijst.
Er zijn ook weer verschillende soorten zilvervlies rijst, namelijk een korte, ronde korrel en een lange korrel soort. De korte korrel soort is wat plakkeriger, terwijl de lange korrel wat droger afkookt. De lange korrel soort is echter lastiger te telen dan de korte korrel, en is daarom vaak wat duurder.
3. Snelkook Rijst
Snelkook rijst, in het engels ook wel parboiled rijst genoemd, is eigenlijk een soort zilvervlies rijst die door de producent in de schil gestoomd word. Hierna word dan de schil verwijderd net als bij witte rijst.
Het grote verschil met witte rijst is echter dat snel kook rijst wel vele van de originele voedingstoffen behoudt, doordat deze door het stoom proces opgenomen worden door de rijstkorrel. Snelkookrijst is dus makkelijk en gezond!
4. Basmati Rijst
Basmatirijst komt uit India en Pakistan. Het is heerlijk geurende en smakende rijst. Deze rijstsoort kan een tikkeltje aan de droge kant zijn, maar dat doet zeker niet af aan de heerlijke smaak. Dit is de rijst die je altijd geserveerd krijgt in Indiase restaurants, en is een van de lekkerste rijstsoorten in Zuid-Azië.
5. Jasmijn Rijst
Jasmijnrijst is een langkorrelige rijst soort uit Thailand. Als je weleens in Thailand op vakantie bent geweest, heb je zeker jasmijnnrijst gegeten. Het is een rijst die een subtiel aroma heeft en een rijke smaak. Volgens vele Aziaten, en die kunnen het weten, is dit de lekkerste rijst soort die er is.
Het is belangrijk dat deze rijst soort vers is. Naargelang de rijst wat ouder wordt, verliest hij veel van zijn geur en smaak. Naast de bekende witte jasmijn rijst, is er ook een volkoren soort jasmijn rijst. Deze soort is echter moeilijker te vinden gezien de duidelijke voorkeur in Thailand voor witte jasmijn rijst.
Jasmijn rijst word vaak verward met Pandan rijst. Ze zijn echter niet hetzelfde, jasmijnrijst moet uit Thailand komen om de naam te mogen dragen.
6. Pandan Rijst
Pandan rijst wordt heel vaak verward met jasmijnrijst, en dat is niet zo heel gek, want deze twee soorten zijn vergelijkbaar qua smaak en textuur. Ze zijn echter wezenlijk verschillend.
Pandanrijst is een goedkopere, simpele witte rijst die gekookt is met bladeren van de Pandan boom. Hierdoor krijgt pandanrijst zijn geur en smaak, die enigzins overeenkomt met die van jasmijnrijst.
Het komt wel eens voor dat pandanrijst onder het label jasmijnrijst verkocht wordt. Je zou kunnen zeggen dat pandanrijst dus eigenlijk een namaak-jasmijnrijst is!
7. Risotto Rijst
Risottorijst is onder verschillende namen bekend, waaronder Baldo of arborio rijst. Deze rijstsoort vind zijn origine in Italie en word gebruikt voor het maken van risotto. Baldo is een lange korrel variant, en arborio een korte, ronde korrel.
Risotto is een Italiaans rijst gerecht waarbij de rijst stuk word gekookt, waardoor er een smeuïg rijstgerecht ontstaat. Erg lekker!
8. Sushi Rijst
Sushirijst is Japanse rijst, die ook wel kleefrijst genoemd wordt. Zoals je waarschijnlijk geraden hebt, is dit de soort die altijd gebruikt word om sushi te maken. De rijst kleeft heel goed en is daarom makkelijk te vormen in balletjes of andere sushi creaties.
Er zijn vele verschillende soorten, maar tenzij je een Japanse rijst expert bent, zal je deze soort kennen onder dezelfde naam, sushi rijst.
9. Wilde Rijst
Verassing, wilde rijst is geen rijst! Wilde rijst zijn de zaden van bepaalde soorten water gras. Dit graan groeit met name in Noord-Amerika en was een van de voedselbronnen van de inheemse indianen. Vooral rond het grote merengebied in het noorden van de V.S. en zuiden van Canada groeit het veel.
Wilde rijst kookt anders dan andere rijst soorten. Het is een lange korrel die vervormt en van kleur verandert als je het kookt. Wilde rijst heeft een enigszins rokerig, noterige smaak en is super gezond! Het is rijk aan anti-oxidanten en eiwitten dus ook super geschikt voor vegetariërs. Wilde rijst doet het met name goed in rijst soepen.
10. Zwarte Rijst
Zwarte rijst is eigenlijk een heel donker paars. Het heeft deze kleur door de hoge concentratie van het antioxidant anthocyaan. Dit is dezelfde stof die ook blauwe bessen hun intens donkere kleur geven, en het deelt dus ook dezelfde gezondheidsvoordelen.
Zwarte rijst is de donkere variant van Thaise jasmijn rijst. De donkere korrels worden gescheiden van de lichtere. Deze Thaise zwarte rijst word in Thailand vaak gegeten als gezondere optie. Het is echter niet zo populair, witte rijst wordt vaak lekkerder en ‘mooier’ gevonden.
11. Rode Rijst
Thaise Rode rijst is een andere donker kleur rijst soort die met schil en al gegeten wordt. Het is vergelijkbaar met Zwarte rijst, maar het verschil is dat deze soort een donkerrode kleur heeft, ook door de aanwezigheid van het antioxidant anthocyaan.
Je doet er goed aan om deze rijstsoort met meer water en dus langer te koken. Doordat de schil er nog omheen zit heeft het wat meer tijd nodig om lekker zacht te worden.
12. Matta Rijst
Mattarijst, ook wel Rosematta rijst genoemd, is een rode rijstsoort die zijn origine vind in India. Het is een kortere, ronde korrel en wordt veel gegeten in India en Sri Lanka. Het heeft een rijke, unieke smaak en is goed te combineren met lamsvlees of wild.
Traditioneel wordt deze rijst een hele nacht in water geweekt, waarna het water wordt afgegoten en daarna 30 minuten gekookt wordt. Men neme dan de rijst van het vuur en laat het 20 minuten rusten. De rijst word dan gezouten en nog eens 15 a 20 minuten gekookt. Het wordt dan afgegoten moet nog eens 15 minuten rusten voordat het geserveerd kan worden.
13. Paella Rijst
Paellarijst word gebruikt voor het maken van het bekende spaanse gerecht paella en is een unieke rijstsoort vergeleken met andere soorten. Er zijn ook weer verschillende soorten paella rijst, namelijk Redondo, Albufeira en Bomba.
De paellarijst is natuurlijk het meest belangrijke ingredient van Paella. De keuze van rijst bepaalt in grote mate de smaak van het hele gerecht. Deze rijst heeft een korte, ronde korrel en absorbeert veel vocht tijdens het koken, terwijl het ook zijn vorm goed behoudt.
Paella rijst word met name geteeld in de Spaanse regio Valencia, waar de Moren het in de oudheid geïntroduceerd hebben en het konden kweken doordat de Romeinen daar de irrigatiekanalen hadden aangelegd. Deze regio heeft een zeer warm klimaat, wat erg geschikt is voor het telen van rijst.
14. Carnaroli rijst
Carnaroli rijst is vergelijkbaar met de eerder genoemde arborio rijst. Carnaroli heeft echter een stevigere structuur, een langere korrel en hoger zetmeel gehalte, waardoor deze soort beter geschikt is voor het maken van risotto.
15. Camargue Rijst
Dit is een rode rijst soort afkomstig uit de klei grond in de Camargue regio in Frankrijk. De soort is oorspronkelijk afkomstig uit Azië, maar camargue rijst is rijst specifiek afkomstig uit Frankrijk en wordt daar sinds begin jaren 80 geteeld. Het is waarschijnlijk de dichtst bij huis groeiende soort rijst!
16. Pudding Rijst
Dit is eigenlijk niet echt een unieke soort rijst. Het is witte rijst met een korte korrel die onder deze naam verkocht word. Het is ook wel vergelijkbaar met Japanse Sushi rijst, maar dan een goedkopere variant, veelal geteeld in Amerika. Het wordt wel gekookt met melk en suiker, het resultaat is dan rijstpudding. Ook dingen als rijstevlaai worden wel van pudding rijst gemaakt.